3 câu hỏi "ma thuật" định hình khung cơ bản khi kể chuyện

Không có câu chuyện chung chung, câu chuyện là cụ thể về ai, cái gì, khi nào, diễn biến, tình tiết, kết thúc và thông điệp. Nhưng câu chuyện chúng ta đang nói đến lại đặt trong bối cảnh mở rộng - nơi mà con người của công nghệ đang bận rộn phân mảnh thời gian trên nhiều bối cảnh khác nhau: gia đình, mạng xã hội, nhóm bạn bè, công việc, tình yêu, v.v..

Một câu chuyện cần phải có bộ khung để đặt nhân vật vào đúng bối cảnh giúp đón đúng lượng khán giả cần nghe và trải nghiệm nó. Core Content sẽ chỉ ra cách để xác định bộ khung cơ bản này thông qua bộ ba câu hỏi.

Khung của câu chuyện là gì?

Khung của câu chuyện (spectrum) là cách mà người kể lựa chọn thế giới hoặc bối cảnh được nói đến trong câu chuyện của mình để bắt đầu kể chuyện nhằm thu hút lượng khán giả mình mong muốn.

Khung câu chuyện khác với cấu trúc dẫn truyện. Có thể xem khung định hình này như một phổ phác đồ nhanh - gọn - chính xác để thiết lập ngay “vòng tròn” mà câu chuyện sẽ diễn ra.

Tại sao cần có khung của câu chuyện trước khi kể?

"Khi một nhân vật bước vào trí tưởng tượng của bạn, anh ta mang đến vô số lối rẽ cho câu chuyện." (Robert MCKee)

Một bác sỹ trước khi tiến hành điều trị bệnh cho bệnh nhân luôn phải có trong đầu một phác đồ điều trị chi tiết nhằm tự cung cấp thông tin ngắn gọn nhưng đầy đủ về các bước xử trí, điều trị bệnh. Người kể chuyện cũng vậy, trước khi đặt bút, cũng cần thiết lập một phác đồ này để không khiến chính mình đi lạc trong câu chuyện.

Không có khung, khán giả và độc giả không thể bước vào thế giới của câu chuyện bạn đang kể. Không có bộ khung, chính bạn rồi sẽ quên mất mục tiêu của câu chuyện cuối cùng để làm gì. Không có bộ khung, nhân vật của bạn cũng không thể “tới thế giới này”, bộ khung chính là cầu nối tất cả những điều trên.

3 câu hỏi ma thuật giúp định hình khung câu chuyện

Lưu ý: thông điệp của câu chuyện khác với mục tiêu bạn kể câu chuyện. Đừng đưa mục tiêu vào thông điệp sẽ làm mất đi sức ảnh hưởng của câu chuyện. Câu chuyện là để thuyết phục khán giả, mục tiêu là thứ sẽ đến sau.

Thử áp dụng bộ 3 câu hỏi trên vào câu chuyện kinh điển “Alice's Adventures in Wonderland” (Alice lạc vào xứ thần tiên), ta có các câu trả lời định hình khung như sau:

• Trả lời cho câu hỏi thứ 1: Nhân vật ở trong một “cái hang thỏ” của chính mình.
• Trả lời cho câu hỏi thứ 2: Sự kiện bước ngoặt ở đây là “Alice chạy theo chú thỏ, rơi xuống hang”.
• Trả lời cho câu hỏi thứ 3: Thông điệp của câu chuyện là “Đứa trẻ bị mắc kẹt”.

Lời kết

Hàng trăm ngàn giờ sống của nhân vật chỉ diễn ra trong một khung ngắn của câu chuyện mà bạn định kể. Đừng phí phạm một giây phút nào và cũng đừng bỏ qua các bước giúp thiết lập một bộ khung hoàn chỉnh. Hãy bắt tay thử thiết lập một bộ khung cho câu chuyện của bạn ngay từ hôm nay và chia sẻ nó với Core Content bạn nhé.

Các bạn có thể đọc thêm các bài cùng thể loại trong chuyên mục Storytelling.